بنام خداوند متعال

تعریف شادی؟

الف – از دیدگاه واژه شناسی:

Ø در لغت‌نامه دهخدا، در ادامه لغت شادی چنین آمده است: حالت مثبتی که در انسان به وجود می‌آید و در مقابل غم و اندوه قرار دارد.» دهخدا در همین کتاب، شادی را به شادمانی، خوش‌حالی، مسرت، نشاط و طرب تعریف کرده است. همچنین توضیح می‌دهد شادی حالتی است که در مقابل سوگ قرار دارد و معمولاً منجر به رفتاری می‌شود که به آن حالت، شادی‌کنان گفته می‌شود؛ یعنی فرد در حال شادی کردن است. لغت شادی شامل ترکیبات مختلفی است، از جمله: شادی‌کنان: مسرت‌کنان، در حال شادی کردن. شادمانه: منسوب به شادی، خشنودی، جشنی که از روی شادی و نشاط بگیرند. شادی‌آمیز: آمیخته با شادی، همراه با شادی (1)

ب – از دیدگاه روان شناسی:

پدیده شادی در روان­شناسی، در حوزه انگیزش و هیجان» بررسی، تبیین، تحلیل و تعریف می‌شود. هیجان عبارت است از تغییرات روانی و فیزیکی که می­تواند منشأ درونی یا بیرونی داشته باشد و بر دو نوع است: هیجان­های مثبت و منفی. مواردی مانند شادی، راحتی، ذوق، شور و عشق، تجربه عرفانی، تغییر و تحول رو به رشد در فرهنگ و دین، لذت­های جنسی، سرگرمی و ورزش، از هیجان­های مثبت و مواردی مانند اندوه و غصه، ناکامی، تعارض، کشمکش و گناه، از هیجان­های منفی هستند. هر دو گروه از هیجان­ها می‌توانند وجود روانی انسان را تحت‌الشعاع قرار دهند و سمت و سوی فعالیت‌های را رقم زنند. در تعریف شادی» از دیدگاه روان‌شناختی باید گفت وقتی انسان به رضامندی و کام‌یابی و ی نیازهایش دست می‌یابد، احساس و هیجانی در وی ایجاد می­شود که از آن به خوش‌حالی، شادی و خرسندی تعبیر و تعریف شده. چگونگی ظهور آن نیز به عوامل متعددی وابسته است که فرهنگ، تربیت، ملیت، مذهب و عوامل اجتماعی از آن جمله هستند. روان انسان در مقابل عوامل بیرونی و درونی، واکنش­های مختلفی از خود نشان می­دهد که به آنها هیجان» می­گویند. یکی از جنبه­های برجسته هیجان ـ که گاه مثبت­ است و گاه منفی ـ شادی است که به حوزه دانش روان‌شناسی مربوط می‌شود، اما با تأسف، در این علم نیز چندان به آن توجه نشده است. هنری موری می­گوید: تعریف‌های پراکنده­ای از این هیجان شده است و در آنها شادی به مجموع دردها، ترکیبی از عاطفه مثبت بالا و عاطفه منفی پایین، احساس مثبتی که ناشی از حس و پیروزی است و. معنا شده است. (2)

پ - از دیدگاه جامعه شناسی:

تفاوت هایی میان جامعه شناسی با رویکرد ایرانی، اسلامی و غربی وجود دارد اما در کل شادی در جامعه یکی از مهم ترین نیازهای اساسی هر جامعه ای می باشد. تفاوت های زیادی میان شادی های سالم و ناسالم وجود دارد و همچین تعریف و معیارهای شادی از دیدگاه فرهنگ ایرانی و غربی متفاوت می باشد.

باعث ناراحتی می باشد که ایران را جز غمگین ترین مردم جهان می شمارند. یکی از اصلی ترین وظیفه ما در هر قسمت جامعه ای که هستیم باید الگوی شاد زیستن را طبق فرهنگ خودمان بیاموزیم و عمل کنیم که باعث می شود زندگی راحت تری داشته باشیم و به موفقیت نزدیک تر شویم. یکی از بهترین راه های که باعث شادی در جامعه می شود احیای جشن، مراسم و آئین هایی است که به بهانه ها ی متفاوت می توانیم در زمان های متفاوت برگزاری کنیم

ت – شادی از دیدگاه اسلامی:

سرور، حالت خوش و لذت‌بخشی است که از علم و اطلاع بر اینکه یکی از هدف‌ها و آرزوها انجام یافته یا خواهد یافت، به انسان دست می‌دهد و غم و اندوه، حالت ناگواری و دردناکی است که از اطلاع بر انجام نشدن یکی از هدف‌ها و آرزوها به انسان دست می‌دهد. (3)

از سخنان اهل بیت علیه اسلام نیز شادی پسندیده می باشد و مطلق شادی نهی نشده است و ما در تاریخ نیز داریم تا وقتی به مزاح نمی رسید شوخی می کردند.

خنده، سیره پیامبر (ص) (4)

پیامبر اکرم ص فرمود: من هم نماز می خوانم و هم می خوابم، هم روزه می گیرم و هم غذا می خورم، هم می خندم و هم گریه می کنم. پس کسی که از راه و روش من روی گرداند، از من نیست

شیخ صدوق (5)

نفرت خداوند از ترش رویی در سیره آن حضرت آمده است که وقتی یکی از اصحاب خود را غمگین می دید، او را با شوخی کردن شاد می کرد و می فرمود: خداوند نفرت دارد از ترش رویی فرد در چهره برادرش»

میرزا حسین نوری (6)

شاد بودن چهره مؤمن پیامبر اکرم ص فرمود: مؤمن، شوخ و شنگ است و منافق، ترش رو و خشمگین»

ضرورت شادی (7)

امام علی ع می فرماید: شادی، روح را باز می کند و نشاط را بر می انگیزد»

تمیمی آمدی (8)

.1 کسی که سُرورش اندک باشد، آسودگی او در مرگ است»

محمدباقر مجلسی (9)

ت – دیدگاه صاحب نظران :

کتر امان الله قرایی مقدم _ عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت معلم- می گوید:شادکردن و شاد بودن جامعه موجب پیشرفت و توسعه اجتماعی، اقتصادی و ی و فرهنگی و خانوادگی جامعه می شود؛ از بسیاری مسائل و بروز انواع آسیب های جامعه، جرم و بزهکاری، طلاق، نابسامانی خانوادگی و سایر مسائل جلوگیری به عمل می آید؛ اختلالات روحی در جامعه کمتر می شود و میزان رغبت تحصیلی و دل به کار دادن و تولید، افزایش پیدا مِی کند. شادی یک نیاز اساسی انسان است، افراد اگر در جامعه خود نتوانند این نیاز را برآورده کنند، روبه جوامع دیگری می برند ، در نتیجه به تدریج از فرهنگ ملی خود دور می شوند، بتدریج فرهنگ و ارزش های غربی در جامعه رواج یافته و جامعه مسخ می شود.دکتر قرایی مقدم می افزاید: باید تا آنجا که می توانیم در برگزاری جشن های ملی و میهنی چه از طریق رادیو و تلویزیون و مطبوعات و چه از طریق چراغانی کردن معابر و میادین و توزیع هدایا و شیرینی در خیابانها کوشش کنیم.

جشن های باستانی خود را در میادین یا پایگاههای مخصوصی برگزار کنیم. به واقع به نوعی جامعه را شاد نگه داریم و بساط شادمانی را برای مردم فراهم کنیم تا از بروز هزاران مشکل جلوگیری کنیم و با صرف هزینه های کم برای شادی از پرداخت هزینه های هنگفت آسیب های اجتماعی در امان باشیم. خوشبختانه در ایران علاوه بر جشن های باستانی، اعیاد مذهبی زیادی داریم که می توان برای شاد نگه داشتن جامعه از آنها سود برد. بهتر است همان کاری را که برای اعیاد مذهبی انجام می دهیم، به سایر اعیاد ملی نیز، تعمیم دهیم و به آنچه در رابطه با شادکردن جامعه فکر می کنیم، عمل نماییم چرا که شادی موجب افزایش دلبستگی و علاقه به کشور، فرهنگ، دین و مذهب می شود و انسجام فرهنگی و ملی میهنی افزایش پیدا می کند.قرایی مقدم در پایان گفت: همانطور که بابت ایجاد پارک و سینما و غیره هزینه می کنیم، بهتر است صدچندان بیشتر در زمینه شادی آفرینی جامعه به وسیله برگزاری اعیاد نیز سرمایه گذاری کنیم که سرمایه گذاری در این مورد هزاران برابر بازده اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، ی دارد و از بروز انواع بیماری های روحی و روانی جلوگیری می کند و در نتیجه بهداشت روانی جامعه را در پی خواهد داشت.

دکتر علی اکبر رحمانی _ استاندار سابق تهران _ پذیرش فرهنگ شادی از سوی مسئولان را ضروری ترین عامل تغییر نگرش به جوانان می داند و می افزاید: ما متأسفانه در فضایی که به مسأله شادی با دیده تردید و نفی نگریسته می شود بسر می بریم. تلاش های صورت گرفته برای ایجاد محدودیت در شادی جوانان از قبیل برخوردهای نادرست ناشی از نگاه های منفی نسبت به شادی های جمعی جوانان است. این در حالیست که نه تنها برای هیجانات جوانی برنامه ای مشخص در نظر گرفته نشده، بلکه گاهی اوقات با بدعت های نابجا اسلام را دینی عبوس معرفی کرده اند.

غلامحسین مظفری- عضو فراکسیون اقلیت مجلس شورای اسلامی _ گفت: بهتر است ایام جشن را گرامی بداریم، چون در فرهنگ شیعه ما ایرانیان هم روزهای عزاداری وجود دارد، هم جشن. اما در روزهای جشن مراسم خوبی برای شادی برگزار نمی کنیم و در مجموع به مراسم اعیاد به اندازه روزهای عزاداری توجه نکرده ایم (10)

.64چرا باید شاد باشیم؟

الف – شادی نیاز فطری انسان

شادی یکی از نیازهای فطری و اساسی انسان می باشد.

نیازهای فطری و اساسی انسان را از دو دیدگاه بررسی می کنیم اما قبلا از بیان این نکته لازم هست که بدانیم خداوند متعال وقتی انسان را خلق کرد نیازهای فطری و غریزی که انسان بدان نیاز داشت را درون انسان قرار داد نیازهای مثل تشنگی و گرسنگی و مابقی نیازهای درجه دوم محسوب می شود که انسان بعدا باید دنبال آن نیازهای برود.

و نیاز آن چیزی است که انسان را مجبور به انجام فعالیت ها می کند یعنی زمانی که انسان احساس نیاز به چیزی می کند دنبال رفع آن نیاز می رود.

نیاز سرچشمه و مبدا تمام خوبی ها و بدی ها می تواند باشد که انسان را به کمال ببرد یا به زوال بکشاند.

دسته بندی نیازهای اساسی انسان:

دیدگاه روانشناسان اسلامی:

در یک تقسیم بندی که در کتب روان شناسان اسلامی بر روی مسئله نیاز انجام شده، غرایز را به چهارده دسته تقسیم می کنند که عبارت اند از:

1) خودخواهی (حب ذات)، که ریشه حرکت های ی و اقتصادی انسان است؛

2) زیباپسندی، که ریشه فعالیت های هنری است؛

3) کنجکاوی، که ریشه فعالیت های فکری و فلسفی است؛

4) مهرطلبی، که ریشه زندگی خانوادگی و روابط شویی و مادر و فرزند است؛

5) سپاسگزاری، که ریشه روانی اخلاق اسلامی است؛

6) کمال جویی، که ریشه حرکت تکاملی انسان است؛

7) بیم، که ریشه در ترس ها و نگرانی ها و وحشت و اضطراب هاست؛

8) امید، که ریشه آرزوها و تلاش و مقاومت هاست؛

9) غریزه جنسی، که منشأ تولید نسل است؛

10) گرسنگی، که ریشه فعالیت های اقتصادی است؛

11) تشنگی، که ریشه تلاش برای یافتن نوشیدنی هاست؛

12) اُنس، که ریشه در فعالیت های اجتماعی دارد؛

13) برتری جویی، که ریشه سلطه و استکبار و جنگ های تهاجمی است؛

14) صیانت نفس، که ریشه جنگ های تدافعی دارد (11)

دیدگاه روانشناسان معاصر:

ابراهم مازلو در خصوص در مورد نیازهای انسانی بیان می کند درست است که انسان می تواند با یک نان زنده بماند ولی باید دید وقتی انسان سیر است باید چه اتفاقی برای دیگر نیازهای اش می افتد. در این حالت می بینم نیازهایی با سطوح بالاتری را جستجو می کند:

1. نیازهای زیستی: نیازهای زیستی در اوج سلسله‌مراتب قرار دارند و تا زمانیکه قدری گردند، بیشترین تأثیر را بر رفتار فرد دارند. نیازهای زیستی نیازهای آدمی برای حیات خودند؛ یعنی: خوراک، پوشاک، غریزه جنسی () و مسکن. تا زمانی که نیازهای اساسی برای فعالیت‌های بدن به حد کافی ء نشده‌اند، عمده فعالیت‌های شخص احتمالاً در این سطح بوده و بقیه نیازها انگیزش کمی ایجاد خواهد کرد؛

2. نیازهای امنیتی: نیاز به رهایی از وحشت، تأمین جانی و عدم محرومیت از نیازهای اساسی است؛ به عبارت دیگر نیاز به حفاظت از خود در زمان حال و آینده را شامل می‌شود؛

3. نیازهای اجتماعی: یا احساس تعلق و محبت؛ انسان موجودی اجتماعی است و هنگامی که نیازهای اجتماعی اوج می‌گیرد، آدمی برای روابط معنی‌دار با دیگران، سخت می‌کوشد؛

4. احترام: این احترام قبل از هر چیز نسبت به خود است و سپس قدر و منزلتی که توسط دیگران برای فرد حاصل می‌شود. اگر آدمیان نتوانند نیاز خود به احترام را از طریق رفتار سازنده برآورند، در این حالت ممکن است فرد برای ی نیاز جلب توجه و مطرح شدن، به رفتار خرابکارانه یا نسنجیده متوسل شود؛

5. خودشکوفایی و خودانگیزشی: یعنی شکوفا کردن تمامی استعدادهای پنهان آدمی؛ حال این استعدادها هر چه می‌خواهد باشد. همان‌طور که مزلو بیان می‌دارد: آنچه آنسان می‌تواند باشد، باید بشود».

شادی جز نیازهای اجتماعی انسان محسوب می شود.

ب: سلامت روان و جسم

شادی از دچار شدن انسان به افسردگی، ناراحتی های روحی و روانی پیشگیری و سلامت انسان را تضمین می کند. در کشورهای پیشرفته از شادی برای درمان روحی استفاده می کنند.

به گزارش ایسنا: خنده برای قلب، رگ‌های خونی، کاهش هورمون‌های استرس زا، گردش خون و عملکرد صحیح فعالیت‌های بدن بسیار مفید است و اثرات مثبت و محکمی را بر سلامت روان و تحکیم روابط فامیلی به جای می‌گذارد و احساسات منفی از قبیل؛ افسردگی و عصبانیت را از بین می‌برد. خنده باعث کاهش سطح هورمون‌های استرس می‌شود. این هورمون‌ها که در هنگام استرس و خشم ترشح شده باعث سرکوب سیستم ایمنی بدن، افزایش پلاکت‌های خون و افزایش فشار خون می‌شوند.

امام علی علیه اسلام می فرماید:

حق، تو را از بهر شادی آفرید تا ز تو آرامشی گردد پدید پس در آرامش نمایی زندگی وا رهی از مشکلات زندگی (12)

پ: رشد معنوی

امام علی علیه السلام فرمودند: ای کمیل! خانواده ات را فرمان ده که روزها به دست آوردن بزرگواری و شب‌ها در رفع نیاز خفتگان بکوشند. سوگند به خدایی که هر صدایی را می شنود! هر کس دلی را شاد کند خداوند از آن شادی لطفی برای او قرار دهد که به هنگام مصیبت چون آب زلالی بر او باریدن گرفته و تلخی مصیبت را بزداید.

متن حدیث: یا کمیل مر اهلک ان بروحوا فی کسب المکارم و یدلجوا فی حاجة من هو نائم فوالذی وسع سمعه الاصوات ما من احد اودع قلبا سرورا الا و خلق الله له من ذلک السرور لطفافاذا انزلت به نائبة جری الیها کالماء فی انجداره حتی یطردها عنه (13)

نویسنده : محمد یوسفی – yousefi.ir

منبع : https://mag.netavin.com/1142259/shadi/

منابع:

1 - (علی‌اکبر دهخدا، لغت‌نامه، ج 13، ص)

2- مایکل آیزِنک، روان‌شناسی شادی، ترجمه: خشایار بیگی و مهرداد فیروزبخت، صص 42 و 179؛ جان مارشال ریو، انگیزش و هیجان، ترجمه: یحیی سید محمدی، ص 367.

3- مرتضی مطهری، مقالات فلسفی، ج 2، ص 66.

4- بحارالانوار، ج 16، ص 116.

5- عیون اخبار الرضا ع ، ج 1، ص 319.

6- مستدرک الوسائل، ج 8، ص 321.

7- تحف العقول، ص 49.

8- غررالحکم و دررالکلم، ح 2023.

9- ، بحارالانوار، ج 75، ص 11

10- مقاله " جامعه شناسی شادی " -تهیه کنندگان :سمیه صیادی فر، علی دوستی -رومه همشهری 36ع071-جمعه 30 دی 1384

11- منبع: سایت howzeh.net

12- میزان الحکمه، ج 4، ص 436، ح 8452.

13- نهج البلاغه،حکمت257»

14- با تشکر از سایت نور مگز

15- با تشکر از کتاب شادی و رسانه

این متن دومین مطلب آزمایشی من است که به زودی آن را حذف خواهم کرد.

زکات علم، نشر آن است. هر وبلاگ می تواند پایگاهی برای نشر علم و دانش باشد. بهره برداری علمی از وبلاگ ها نقش بسزایی در تولید محتوای مفید فارسی در اینترنت خواهد داشت. انتشار جزوات و متون درسی، یافته های تحقیقی و مقالات علمی از جمله کاربردهای علمی قابل تصور برای ,بلاگ ها است.

همچنین وبلاگ نویسی یکی از موثرترین شیوه های نوین اطلاع رسانی است و در جهان کم نیستند وبلاگ هایی که با رسانه های رسمی خبری رقابت می کنند. در بعد کسب و کار نیز، روز به روز بر تعداد شرکت هایی که اطلاع رسانی محصولات، خدمات و رویدادهای خود را از طریق بلاگ انجام می دهند افزوده می شود.

این متن اولین مطلب آزمایشی من است که به زودی آن را حذف خواهم کرد.

مرد خردمند هنر پیشه را، عمر دو بایست در این روزگار، تا به یکی تجربه اندوختن، با دگری تجربه بردن به کار!

اگر همه ما تجربیات مفید خود را در اختیار دیگران قرار دهیم همه خواهند توانست با انتخاب ها و تصمیم های درست تر، استفاده بهتری از وقت و عمر خود داشته باشند.

همچنین گاهی هدف از نوشتن ترویج نظرات و دیدگاه های شخصی نویسنده یا ابراز احساسات و عواطف اوست. برخی هم انتشار نظرات خود را فرصتی برای نقد و ارزیابی آن می دانند. البته بدیهی است کسانی که دیدگاه های خود را در قالب هنر بیان می کنند، تاثیر بیشتری بر محیط پیرامون خود می گذارند.